1. Bölüm: Giriş “Bir keşif, bazen yalnızca toprağın değil, zihnin katmanlarını da kazmakla başlar.” 1963 yılında Şanlıurfa’nın yaklaşık 15 kilometre kuzeydoğusunda, sıradan bir yüzey araştırması yapılıyordu. İstanbul Üniversitesi ile Chicago Üniversitesi’nin ortaklaşa yürüttüğü bu çalışma, o dönemde olağan dışı hiçbir bulguya rastlamadan noktalandı. Bölgede, yüzeyde rastlanan birkaç taş parçası “Roma dönemi mezarlığı kalıntıları” olarak raporlandı. […]

Mecburiyetin Doğurduğu Umut: 23 Nisan’a Giden Yol 20. yüzyılın başında Osmanlı İmparatorluğu, yüzlerce yıl boyunca taşıdığı yükün altında artık yürüyemez hale gelmişti. Balkan Savaşları, Trablusgarp, ardından gelen Birinci Dünya Savaşı; her biri hem cephede hem de halkın vicdanında derin yaralar bırakmıştı. İstanbul, siyasi baskı altında; Anadolu ise yokluk, işgal ve çaresizlik içindeydi. Milletin ne sesi […]

📍 Giriş: Kuleyi Yeniden Kurmak İnsanlık tarihi boyunca bazı şehirler, bazı yapılar ya da bazı fikirler, zamanın ötesine geçip bir sembole dönüşür. Babil de onlardan biridir. Çamurdan tuğlalarla göğe uzanan bir kule inşa etme fikri, yalnızca bir mimarlık başarısı değildir; aynı zamanda insanoğlunun Tanrı’ya ulaşma, hatta Tanrı’yı geçme arzusunun simgesidir. Babil Kulesi… Tevrat’ta, Tanrı’nın insanları […]

Giriş: Zamanı Görmeyiz, Yaşarız Zaman, modern fiziğin bile hâlâ tam olarak çözemediği bir kavramdır. Onu ne duyularımızla doğrudan algılarız ne de elimizde tutabiliriz. Yine de günümüzü, geçmişimizi ve tüm gelecek hayallerimizi bu görünmeyen şeyin üzerine inşa ederiz.Peki ama… zaman gerçekten var mı? Yoksa yalnızca beynimizin bir yanılsaması mı? Beyinde Zaman: Nörobilimin Penceresinden Zaman algısı, beynin […]

İklim Masalı: Yasa mı, Küresel Dayatma mı? Son yıllarda dünya sahnesinde sıkça duyduğumuz bir ifade var: “İklim Krizi.” Medya, akademi, uluslararası kuruluşlar ve teknoloji devleri adeta ağız birliği etmişçesine, bu krizin artık geri döndürülemez boyutlara ulaştığını anlatıyor. Fakat gözden kaçan çok kritik bir soru var: Bu krizi kim tanımlıyor, kim çözüyor ve en çok kimin […]

Yapay Zekâdan Önce – Hayalin Doğuşu İnsan, yaratılışından bu yana kendisine benzeyen bir varlık üretme fikrine kapılmıştır. Bu fikir yalnızca bir teknoloji hedefi değil; aynı zamanda bir korku, bir arzu ve bir güç meselesidir. Antik çağlardan itibaren pek çok kültürde insan eliyle yapılan canlılar ya da düşünebilen makineler hayal edilmiştir. Bu hayallerin temelinde hep aynı […]

Kur’an, hem açık hükümler içeren bir kitap, hem de sembollerle ve çok katmanlı anlatımlarla dolu bir mesajlar sistemidir. Bazı ayetler doğrudan emir ve yasakları bildirirken, bazıları derin semboller aracılığıyla evrenin işleyişine, bilinç boyutlarına ve görünmeyen düzene işaret eder. İşte bu ikinci grup ayetler, genellikle “sembolik”, “kozmik” ya da “boyutsal anlatı” olarak yorumlanabilecek türdendir. Kur’an’da geçen […]

Beden, Kalp ve Ruhun Uyumu Kur’an’da ibadet yalnızca fiziksel bir ritüel olarak tanımlanmaz. İnsanın iç dünyasına yönelen bir çağrıdır aynı zamanda. Hac ve özellikle tavaf ibadeti, bu çağrının en belirgin ifadelerindendir. Tavafın şekli, yönü ve ritmi; yalnızca bedensel bir hareket değil, insanın yaratılışındaki dengeyle birebir örtüşen bir düzene işaret eder. İnsan bedeninde sürekli bir devinim […]

📝  Bir Yolculuk Başlarken: Rüzgârda Yankılanan İsimler Çanakkale’ye ilk kez gitmek benim için bir gezi planı değil, içimde uzun süredir duran bir istekti. Yola çıkmadan önce kafamda birkaç tarihi nokta, birkaç fotoğraf fikri vardı ama içten içe biliyordum; orası sadece bir şehir değil. Otoparka yanaşırken bile hissediyorsun bunu — sanki sessiz bir saygı havası var […]

İstanbul’un Altında Unutulmuş Bir Şehir İstanbul’da çoğu göz, yukarıya bakar. Kubbeleri, minareleri, göğe uzanan hikâyeleri izler. Ama çok az kişi, bu şehrin esas hafızasının altında gömülü olduğunu bilir. Yerin hemen altında; taşların, suyun ve karanlığın birbirine karıştığı bir sessizlik yatar: Yerebatan Sarnıcı. Bugün Ayasofya’nın birkaç adım ötesinde mütevazı bir girişle karşılar seni. Ama aslında bu […]

Çağların Ardındaki Fısıltı Zaman, yalnızca saatlerin tik taklarıyla ölçülmez. İnsanlık, her zaman gökyüzüne bakarak zamanın daha büyük ve gizli bir akışını anlamaya çalıştı. Güneşin doğuşunu, ayın dönüşünü ve yıldızların dizilişini izledik. Derken bir gün, bu göksel dansın içinde çağların döndüğüne ve her bir burcun ardında bir dönemin saklı olduğuna inandık. “Balık Çağı bitti, Kova Çağı […]

Bir Çocuğun Gölgesinden Bir Cumhuriyete Mustafa Kemal, 1881 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa’ya açılan kapılarından biri olan Selanik’te dünyaya geldi. Bu şehir, o dönem yalnızca etnik çeşitliliğiyle değil, aynı zamanda siyasi çalkantıları, düşünce akımlarının dolaştığı sokakları ve Batı etkisinin giderek yoğunlaştığı yapısıyla tanınıyordu. Böylesine çok katmanlı bir şehirde doğmuş olmak, Mustafa’nın ileride kuracağı dünya görüşünün temelini […]

Yeni Güne Eski Bir Refleksle: Ekrana Bakarak Başlamak 2025 yılının sabahları, güneşin doğuşuyla değil, ekran ışığıyla başlıyor artık. Uyanır uyanmaz elimiz telefona gidiyor. Haberleri, bildirimleri, ne kadar “beğeni” aldığımızı kontrol ediyoruz. Gözümüzü açmadan dünyaya karışıyoruz. Aslında gözümüz açık mı, yoksa dijital bir transa mı geçiyoruz? Eskiden güne başlamak bir seremoni gibiydi. Kahvaltı, yüz yıkama, evin […]

Bir Devletin Evladı – Süleyman’ın Doğumu ve Gençliği 15. yüzyılın sonları, Osmanlı tahtında II. Bayezid’in oturduğu bir dönemdi. O dönemde henüz doğmamış bir çocuğun, gelecekte imparatorluğun en uzun süre tahtta kalan padişahı olacağı kimsenin aklına gelmezdi. 27 Nisan 1494 tarihinde, Trabzon Sancakbeyi Şehzade Selim’in (sonradan Yavuz Sultan Selim) eşi Ayşe Hafsa Hatun, bir erkek çocuk […]

Tarihin Gölgesinde – Doğu Türkistan’ın Gerçek Kimliği Doğu Türkistan… Bugün dünyanın en fazla sansüre uğrayan, adı anıldığında bile bazı ülkelerin yüzünü çevirdiği bir coğrafya. O topraklar, sadece kum ve taş değil. O topraklar, bir milletin hafızası, Türk kimliğinin doğu kapısıdır. 📜 Tarihte Doğu Türkistan: Neresi Burası? Doğu Türkistan, bugünkü Çin’in kuzeybatısında yer alan, resmî adıyla […]

🌑 Zamanın çok ötesinde, yeryüzüne ilahi bir düzenle inmiş olan insanlık, hakikatin saf çizgisinde yürüyordu. Ancak bu düzeni bozan bir soy belirdi:  Nefsin, arzunun ve benliğin öncüsü olan bu soy; hakikati reddederek, yeryüzünde kendi krallığını kurmaya yemin etti. Bu yeni düzenin ilk adımları, bugün “Sümer medeniyeti” olarak bilinen sistemin temellerini attı. Bu medeniyet, bir yükseliş değil; […]